Bức tranh thủy mặc sống động giữa lòng di sản
Khu du lịch sinh thái Tam Cốc nằm trong dãy Ngũ Nhạc Sơn, thuộc phường Nam Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình. Đây là một phần của Quần thể Danh thắng Tràng An, Di sản Văn hóa và Thiên nhiên Thế giới được UNESCO ghi danh vào năm 2014.
Tựa như một bức tranh thủy mặc được tạo nên bởi sông nước, núi non và mây trời, Tam Cốc - Bích Động mang vẻ đẹp vừa mềm mại, vừa hùng vĩ. Mỗi mùa trong năm, nơi đây lại khoác lên mình một sắc thái riêng, xanh non của lúa mới, vàng rực rỡ của mùa chín, khi lại điểm tô sắc hồng dịu dàng của mùa súng nở. Tất cả hòa cùng gam xám trầm của đá vôi, tạo nên bức họa thiên nhiên sống động và cuốn hút đến lạ kỳ.
![]() |
Du khách thập phương ngạc nhiên trước sự hùng vĩ của núi non sông nước tại Tam Cốc - Bích Động. Ảnh: ( Lê Tuấn) |
Tên gọi “Tam Cốc” có nghĩa là “ba hang”, bao gồm Hang Cả, Hang Hai và Hang Ba, đều do dòng sông Ngô Đồng len lỏi xuyên qua núi đá vôi hàng triệu năm tạo thành. Dọc hai bên bờ sông là những thửa ruộng trải rộng dưới chân núi, tạo nên khung cảnh vừa dung dị, vừa nên thơ. Mỗi chuyến đò trôi qua ba hang động kỳ ảo như hành trình khám phá vào lòng núi, nơi ánh sáng và bóng nước đan xen tạo nên những mảng màu huyền ảo khó quên.
Cách Tam Cốc chỉ vài cây số là chùa Bích Động, ngôi chùa được chúa Trịnh Sâm ban tặng mỹ tự “Nam thiên đệ nhị động”. Chùa gồm ba tầng: Hạ, Trung và Thượng, uốn lượn men theo sườn núi, vừa linh thiêng vừa tĩnh tại. Leo từng bậc đá rêu phong, lắng nghe tiếng chuông chùa ngân vang, du khách như tìm thấy cho mình một khoảng lặng bình yên.
Vẻ đẹp sơn thủy hữu tình của miền “tiên cảnh” ấy được tạo nên từ sự hòa quyện giữa núi non trùng điệp. Mỗi khúc sông, vách núi đều mang một dáng hình riêng, khi mềm mại uốn lượn, khi sừng sững vươn cao, tạo nên bức tranh thiên nhiên vừa hùng vĩ vừa thơ mộng.
Không chỉ hấp dẫn bởi cảnh sắc mê hoặc, Tam Cốc còn lưu giữ nhiều di tích cổ kính mang đậm dấu ấn thời gian gắn với những truyền thuyết, câu chuyện dân gian phản ánh đời sống tinh thần phong phú của người Việt xưa. Sự hòa quyện giữa thiên nhiên giá trị văn hóa - lịch sử tạo nên nét hấp dẫn riêng, đưa nơi đây trở thành điểm dừng chân nổi bật của miền Bắc.
Một trong những trải nghiệm hấp dẫn du khách ở Tam Cốc chính là hành trình ngồi thuyền nan do người dân địa phương chèo. Những mái chèo khua nước nhẹ nhàng đưa khách tham quan đi qua ba hang động sâu thẳm như những chiếc điều hòa tự nhiên giữa lòng núi đá, mang lại cảm giác vừa thư thái vừa kỳ thú.
Chia sẻ với phóng viên, bác Nguyễn Thị Hòa (56 tuổi) với 35 năm chèo đò cho biết: “Dù đã quen với việc chở khách mỗi ngày, tôi vẫn thấy cảnh sắc Tam Cốc luôn đổi khác không gây cảm giác nhàm chán, mùa nào cũng có nét đẹp riêng. Công việc này vừa mang lại thu nhập cải thiện đời sống của bà con chúng tôi, vừa là cơ hội để giới thiệu quê hương Ninh Bình đến bạn bè bốn phương”.
Không chỉ những người gắn bó lâu năm với vùng đất này, nhiều bạn trẻ cũng bị cuốn hút bởi vẻ đẹp nên thơ của Tam Cốc. Bạn Nguyễn Thu Huyền (19 tuổi, Hà Nội) chia sẻ: “Lần đầu đặt chân tới Tam Cốc, tôi có cảm giác như được trở về với thiên nhiên nguyên sơ. Ngồi trên thuyền trôi theo dòng Ngô Đồng, khung cảnh yên bình khiến tôi quên đi sự ồn ào, náo nhiệt nơi phố thị. Những bức ảnh check-in ở đây chắc chắn sẽ trở thành kỷ niệm khó quên trong chuyến đi của tôi”.
![]() |
Nhiều bạn trẻ thích thú với phong cảnh thiên nhiên và trải nghiệm ngồi thuyền tại Tam Cốc - Bích Động (Ảnh: Lê Tuấn) |
Khai thác giá trị di sản bằng hướng đi xanh
Những năm gần đây, Tam Cốc - Bích Động ngày càng thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước. Đồng thời, địa phương vẫn chú trọng phát triển du lịch theo hướng bền vững.
Ông Trần Xuân Thành, Trưởng Ban quản lý khu du lịch Tam Cốc - Bích Động cho biết: “Chúng tôi luôn đặt mục tiêu phát triển gắn liền với bảo tồn. Hệ thống dịch vụ được cải thiện để phục vụ du khách tốt hơn, nhưng đồng thời chúng tôi yêu cầu giữ gìn cảnh quan, hạn chế rác thải nhựa, tăng cường sử dụng sản phẩm thân thiện môi trường. Bên cạnh đó, chúng tôi phối hợp với người dân để vừa phát triển sinh kế, vừa gìn giữ nét văn hóa đặc trưng của vùng đất Cố đô”.
![]() |
Đầm Súng và lúa ven sông Ngô Đồng (Ảnh: Lê Tuấn) |
Với cảnh quan thiên nhiên kỳ vĩ, giá trị văn hóa - lịch sử đặc sắc và những trải nghiệm gần gũi, Tam Cốc - Bích Động xứng đáng là điểm đến không thể bỏ qua trong hành trình khám phá miền Bắc Việt Nam. Một lần ngồi thuyền trên sông Ngô Đồng, thả hồn theo nhịp mái chèo, du khách sẽ hiểu vì sao nơi đây được mệnh danh là “Hạ Long trên cạn”, kiệt tác thiên nhiên mà đất trời ưu ái ban tặng cho Ninh Bình.