Nhưng rồi, vượt qua nỗi sợ mơ hồ của những tin tức tiêu cực về Ấn Độ, tôi quyết định lên đường trong dịp đầu Xuân 2025 nhân một chuyến công tác.
Tôi có 24 giờ ở New Delhi. Ban đầu, tôi dự định sẽ không rời khỏi sân bay trong suốt khoảng thời gian ở đây để đảm bảo an toàn tuyệt đối. Nhưng Nalin – một người bạn Ấn Độ của tôi làm việc ở Melbourne, Austrlia đã kiên trì thuyết phục: “Hãy đến nơi được mệnh danh là “cái nôi” của nền Phật giáo, hãy ra khỏi sân bay, hãy ngắm nhìn vòm trời Ấn Độ, hãy tận hưởng vẻ đẹp tâm linh huyền bí của tín ngưỡng, tôn giáo, sự đặc sắc về văn hóa… để thấy New Delhi đẹp đến nhường nào”. Dù cách xa nửa vòng trái đất, Nalin đã đặt cho tôi một tour du lịch từ một công ty uy tín tại Ấn Độ. Tôi bước ra khỏi sân bay quốc tế Indira Gandhi bằng một tâm hồn mộng mơ lẩn khuất sự lo lắng….
 |
22h45, chuyến bay của tôi hạ cánh xuống sân bay quốc tế Indira Gandhi. Sân bay rộng lớn và hiện đại, những lớp người nườm nượp từ mọi nơi đổ đến trong đêm khuya.
 |
|
Ở Ấn Độ, đàn ông phần lớn lực lượng lao động, kể cả bán hàng ngoài chợ. Rất hiếm khi nhìn thấy phụ nữ Ấn Độ làm việc tại những nơi công cộng. |
Mọi thủ tục nhập cảnh, lấy hành lý đều diễn ra thuận tiện, dễ dàng và nhanh chóng. Tôi vội vã đẩy vali của mình ra khỏi cửa an ninh, tìm khu khách sạn ngay trong sân bay mà một người bạn Việt đã chỉ cho trước đó. Phòng ốc nhỏ xíu nhưng thật sạch sẽ và điều bất ngờ nhất là hầu hết nhân viên ở đây đều là nữ - một hình ảnh hiếm thấy trong xã hội Ấn Độ, nơi phụ nữ thường ít tham gia vào thị trường lao động, nhất là ca đêm.
Tôi thực sự có một giấc ngủ ngon sau một chuyến bay dài trước đó. 6h sáng hôm sau, trời New Delhi vẫn còn tối tù mù. Tôi tìm đường từ khu vực sân bay sang khu vực tàu điện, nơi bác lái xe của công ty tour đã hẹn đón. Bác lái xe rất đúng hẹn. Bác không nói được tiếng Anh và tôi không hiểu bác đang ở đâu. Tôi đưa điện thoại cho một nhân viên taxi nam đứng gần đó để nói chuyện với bác. Và họ nói tiếng Hindu với nhau.
Chỉ 5 phút sau, một người đàn ông Ấn Độ nhỏ bé xuất hiện, ra ký hiệu cho tôi đi theo ông. Tôi theo bác đi vòng vèo qua các dãy nhà một hồi rồi vào thang máy để đi xuống. Hóa ra, bác đưa tôi tới hầm đỗ xe – nơi chật kín những chiếc xe cả cũ lẫn mới đang đỗ. Tôi trèo lên hàng ghế sau con xe New Ciaz khá cũ kỹ nhưng vẫn còn tốt đến kỳ lạ, bắt đầu hành trình khám phá New Delhi.
 |
Đường phố New Delhi dần dần hiện ra, sạch đẹp đến ngỡ ngàng. Những hàng cây Neem (Azadirachta indica) thân cổ thụ với tán lá rộng xanh mướt được trồng san sát dọc các đường lớn. Tôi mở cửa xe đón nhận không khí trong lành mà New Delhi gửi tặng tôi.
Nain – người tourguide của tôi hôm nay – đã đứng đợi tôi trước Khu tưởng niệm Mahatma Gandhi (Raj Ghat) - một địa danh lịch sử quan trọng ở New Delhi, Ấn Độ. Đây là nơi tưởng niệm Mahatma Gandhi, nhà lãnh đạo phong trào độc lập Ấn Độ, người đã đấu tranh cho tự do bằng con đường bất bạo động. Nain kể cho tôi nghe rằng Raj Ghat chính là nơi tổ chức lễ hỏa táng của Mahatma Gandhi vào ngày 31 tháng 1 năm 1948, một ngày sau khi ông bị ám sát.
 |
Khu tưởng niệm có một bệ đá cẩm thạch đen đơn giản, đánh dấu nơi thi thể của Gandhi được hỏa táng, trên đó có khắc dòng chữ "Hē Ram" (Hỡi Ram), được cho là những lời cuối cùng của Gandhi trước khi qua đời để thể hiện lòng sùng kính và niềm tin của ông vào tư tưởng bất bạo động, lòng nhân ái và công lý. Theo lời Nain, Raj Ghat không chỉ là một khu tưởng niệm mà còn là biểu tượng của hòa bình, sự khiêm nhường và tinh thần bất bạo động.
 |
Trở lại xe, Nain và bác lái xe đưa tôi tới India Gate - một tượng đài chiến tranh được khánh thành vào năm 1931 để tưởng niệm khoảng 70 nghìn binh sĩ của Quân đội Ấn Độ thuộc Anh đã ngã xuống trong Thế chiến thứ nhất. India Gate do kiến trúc sư người Anh Sir Edwin Lutyens thiết kế, lấy cảm hứng từ Khải Hoàn Môn (Arc de Triomphe) ở Paris và Đài tưởng niệm Menin Gate ở Bỉ. Với chiều cao 42 mét, cổng vòm hoành tráng có khắc tên hơn 13.000 binh sĩ đã hy sinh này là một biểu tượng nổi bật giữa thủ đô. Theo lời kể của Nain, vào năm 1972, sau cuộc chiến Ấn Độ - Pakistan (1971), chính phủ Ấn Độ đã dựng thêm Ngọn lửa vĩnh cửu Amar Jawan Jyoti dưới India Gate để tưởng nhớ những binh sĩ đã hy sinh trong các cuộc chiến sau này. Ngọn lửa được duy trì liên tục như một lời nhắc nhở về lòng dũng cảm và sự cống hiến của quân đội Ấn Độ cho đất nước này. India Gate ngày nay không chỉ là một điểm tham quan nổi tiếng mà còn là một nơi tổ chức các sự kiện quan trọng như Lễ diễu hành Ngày Cộng hòa Ấn Độ vào ngày 26/1 hàng năm. Buổi tối, đài tưởng niệm được thắp sáng rực rỡ, tạo nên khung cảnh vô cùng đẹp đẽ và trang nghiêm giữa lòng thủ đô New Delhi.
Từ India Gate, bạn có thể phóng tầm mắt chạy dọc theo Đại lộ Hoàng gia Rajpath - con đường biểu tượng của thủ đô New Delhi với hàng cây xanh rợp bóng hai bên. Dạo bước qua khu vực này vào buổi sáng sớm, tôi cảm nhận rõ ràng được sự uy nghiêm, thanh bình và vẻ đẹp tinh tế của thủ đô Ấn Độ - đúng là lời cậu bạn Nalin thì thầm: “Cậu sẽ thấy New Delhi đẹp đến nhường nào”. Gần ngay đó là Dinh Tổng thống Rashtrapati Bhavan, là dinh thự chính thức của Tổng thống Ấn Độ. Rashtrapati Bhavan là một trong những công trình kiến trúc đồ sộ và đẹp nhất của New Delhi, là tòa nhà có hơn 300 phòng, nằm trong khuôn viên rộng 130 ha, kết hợp hài hòa giữa phong cách Anh thuộc địa và kiến trúc Ấn Độ. Điểm nhấn đặc biệt của công trình kiến trúc này là Mughal Gardens, khu vườn kiểu Ba Tư được mở cửa vào mùa xuân, nổi bật với vô vàn loài hoa quý.
 |
Nain quay sang hỏi tôi, bạn đã sẵn sàng xem một Old Delhi ở New Delhi chưa? Thấy tôi tròn mắt tỏ vẻ ngạc nhiên, Nain cười lớn. Chiếc xe New Ciaz lao đi, cảnh vật hai bên đường bỗng thay đổi đến chóng mặt. Tôi bất giác cảm tưởng mình bị lôi tuột về thời quá khứ rất xa. Những tòa nhà cổ kính đến không tưởng, những bức tường loang lổ, cửa sổ gỗ cũ kỹ và mái vòm bị bào mòn, những gương mặt lao động khắc khổ đang gò lưng đạp những chiếc xe hàng nặng nề.
 |
|
Hàng dài xe kéo tay (rickshaw) đợi phục vụ khách du lịch đi thăm quan Old Delhi và chợ Chandni Chowk. |
Chiếc xe ô tô chở chúng tôi bất ngờ dừng lại. Nain ra hiệu cho tôi ra khỏi xe và trèo lên một chiếc xe giống như chiếc xe xích lô ở Việt Nam nhưng cũ kỹ hơn nhiều và người lái ngồi ở phía đằng trước. Nain bảo đây là xe kéo tay (rickshaw), xưa kia là xe được người phu xe kéo bằng tay, ngày nay thì cải tiến thành xe đạp. Cứ thế, người “phu xe” (cho phép tôi được dùng từ như vậy), cao gày cứ thế nhấp nhô gò lưng nặng nhọc đạp xe chở tôi và Nain qua mê cung Old Delhi rặt những con đường nhỏ nhiều rác, đầy rẫy những căn nhà cổ mà tôi có cảm giác chỉ cần đụng nhẹ vào là đổ, treo trước cửa hàng loạt biển hiệu đã phai màu theo thời gian.
Ở đó bày bán đồ trang sức, vải vóc, gia vị và đồ cổ, người bán người mua hò hét nhau, tạo nên một cảnh tượng vừa hỗn loạn vừa đầy sức sống. Nain gào lên nói với tôi: “Đây là chợ Chandni Chowk, khu chợ nổi tiếng nhất Old Delhi. Khu chợ này vẫn giữ được y chang không gian buôn bán tấp nập từ thế kỷ 17”. Ồ, quả đúng như vậy, y hệt như những bức tranh màu bé xíu mà hồi xưa ông ngoại tôi thường cho tôi xem và bảo: “Con nhìn thế giới bên ngoài này”.
Chandni Chowk là một mê cung đầy màu sắc với những con phố chật hẹp, tấp nập người mua bán và mùi hương đậm đà lan tỏa khắp không gian. Mùi cà ri nồng đượm, kết hợp giữa nghệ, garam masala, hạt thì là và tiêu đen, len lỏi trong từng góc chợ. Các quầy hoa ven đường bày bán hoa nhài, hoa hồng, tỏa hương dịu nhẹ, cân bằng lại sự nồng nàn của gia vị. Hòa quyện cùng đó là mùi thơm của bánh samosa chiên giòn, jalebi ngọt lịm hay những nồi biryani bốc khói. Những quầy bán trà masala cũng góp phần tạo nên mùi hương ấm nồng, phảng phất hương gừng và quế, vô cùng quyến rũ.
Chandni Chowk không chỉ là một khu chợ, mà là một bữa tiệc hương thơm, một nơi đánh thức mọi giác quan giữa lòng Old Delhi cổ kính. Chỉ có điều khiến làm tôi bối rối, có lẽ tôi chỉ là một trong những phụ nữ vô cùng ít ỏi có mặt tại ngôi chợ này.
 |
Nain tiếp tục đưa tôi đến Jama Masjid – nhà thờ Hồi giáo lớn nhất Ấn Độ, ở ngay gần đó. Nhà thờ này được xây dựng vào năm 1656 dưới thời Hoàng đế Mughal Shah Jahan, người cũng đã xây dựng Taj Mahal. Theo lời Nain, nhà thờ này được xây dành cho người vợ hai của Jahan. Là một trong trong những công trình Hồi giáo quan trọng nhất của Ấn Độ, Jama Masjid có mái vòm uy nghi, các tòa tháp cao và sân lát đá cẩm thạch rộng lớn. Để vào được đền, du khách phải trèo lên hàng chục bậc thang cũ kỹ, nơi hàng triệu tín đồ đã đi qua suốt hàng thế kỷ, bỏ giầy bên ngoài, để chân trần và mặc lễ phục dài kín người mới được bước vào bên trong nhà thờ.
Mặc dù nằm giữa khu phố ồn ào và đông đúc, nhưng khi bước vào Jama Masjid, bạn sẽ cảm nhận ngay sự bình yên và trang nghiêm. Trong khuôn viên nhà thờ có ba mái vòm lớn bằng đá cẩm thạch trắng tương phản với những bức tường gạch đỏ, tạo nên vẻ đẹp tinh tế và mạnh mẽ. Hai tháp cao 40m được xây dựng từ đá sa thạch đỏ và đá cẩm thạch trắng, mang đến nét thanh thoát và hài hòa với sân chính có thể chứa tới 25 nghìn người, cũng được lát đá cẩm thạch mát lạnh, tạo nên không gian linh thiêng và rộng lớn.
 |
Khi leo lên một trong hai tháp cao, tôi được chiêm ngưỡng toàn cảnh Old Delhi với những mái nhà san sát, những con phố chật hẹp và khu chợ Chandni Chowk tấp nập. Nain bảo rằng đây là một trong những điểm ngắm hoàng hôn đẹp nhất New Delhi, nơi ánh nắng cuối chiều phủ lên nhà thờ Hồi giáo sẽ tạo nên một sắc vàng thật rực rỡ.
 |
Nain hỏi tôi có muốn nhìn thấy nơi lan tỏa tình thương New Delhi không? Câu trả lời của tôi đương nhiên là có rồi. Và Nain đưa tôi đến Gurdwara Bangla Sahib - một trong những ngôi đền Sikh (gurdwara) quan trọng nhất ở Ấn Độ, nằm ngay giữa New Delhi. Nain bảo đây không chỉ là một địa điểm tôn giáo mà còn là biểu tượng của lòng bác ái, sự cống hiến và tinh thần sẻ chia của cộng đồng Sikh.
Ngôi đền này được xây dựng để tưởng nhớ Guru Har Krishan, vị Guru thứ tám của đạo Sikh, người đã đến Delhi vào thế kỷ 17 và giúp đỡ những người mắc bệnh dịch hạch. Đền có mái vòm dát vàng lấp lánh, phản chiếu ánh mặt trời rực rỡ. Theo truyền thuyết, nước từ hồ thiêng trong đền (Sarovar) có thể giúp chữa lành bệnh tật.
 |
|
Langar, bếp ăn từ thiện mở cửa 24/7 phục vụ hàng nghìn người mỗi ngày. |
Một trong những điểm đặc biệt nhất của Gurdwara Bangla Sahib là Langar, bếp ăn từ thiện mở cửa 24/7 phục vụ hàng nghìn người mỗi ngày. Bất kỳ ai cũng có thể đến ăn miễn phí, không phân biệt tôn giáo, giới tính hay tầng lớp xã hội. Thực đơn thường bao gồm chapati (bánh mì), dal (đậu hầm), sabzi (rau củ) và kheer (tráng miệng ngọt). Các tình nguyện viên từ khắp nơi đến để giúp nấu nướng, dọn dẹp và phục vụ thức ăn. Khi tôi ngỏ ý được làm giúp, một phụ nữ lớn tuổi người Ấn Độ có đôi mắt rất đẹp và nụ cười ấm áp vui vẻ hướng dẫn tỉ mỉ tôi cách cán bánh chapati, và thế tôi cứ miệt mài làm hết cái bánh nọ đến cái bánh kia, càng làm càng đẹp. Một cảm giác rất an yên ngập tràn trong tâm hồn tôi.
Nain kể, ở đây không chỉ cung cấp đồ ăn miễn phí, 1 ngày 3 bữa mà mọi người dân, nếu muốn, đều được chụp X-quang và RMI miễn phí. Tại đây, tiếng cầu nguyện và kirtan (thánh ca Sikh) vang lên suốt cả ngày, tạo nên không gian thiêng liêng và bình yên đến lạ thường.
 |
Trước khi đến New Delhi, tôi vô tình nhìn thấy trên một quyển tạp chí nước ngoài hình một ngôi đền hoa sen rất đẹp. Được biết, ngôi đền đó ở New Delhi nên tôi nài nỉ Nain đưa mình đi, dù lúc đó đường phố Ấn Độ bắt đầu bước vào giờ cao điểm. Từ xa, tôi đã nhìn thấy ngôi đền đẹp đến diệu kỳ, như một bông sen trắng nở rộ giữa bầu trời cao xanh thẳm. Bước qua cổng chính, tôi đi dọc theo một con đường dài được lát đá với bai bên là những hàng cây xanh tươi, tạo cảm giác mát mẻ và tĩnh lặng, đưa tôi dần tách khỏi sự ồn ào của thành phố. Chín hồ nước xanh mát xung quanh, phản chiếu vẻ đẹp của những cánh hoa sen, tạo cảm giác thư thái và nhẹ nhàng.
 |
Dù là ai, khi bước vào bên trong đền, đều được yêu cầu giữ im lặng tuyệt đối, để tạo nên một không gian thiền định và suy ngẫm hiếm có. Bên trong Lotus Temple là một không gian rộng lớn, thanh tịnh và đầy ánh sáng, hoàn toàn khác biệt so với vẻ náo nhiệt bên ngoài. Đền không có tượng thờ, bàn thờ hay biểu tượng tôn giáo nào, thể hiện tinh thần đón nhận mọi tín ngưỡng của đạo Bahá'í. Không gian hình vòm cao khoảng 34 mét, tạo nên cảm giác rộng rãi và thoáng đạt. Không có đèn điện rực rỡ, toàn bộ không gian bên trong được chiếu sáng bằng ánh sáng mặt trời xuyên qua các khe hở giữa 27 cánh hoa sen làm bằng đá cẩm thạch. Khi mặt trời di chuyển, ánh sáng thay đổi theo, tạo nên những mảng sáng tối huyền ảo trong đền, mang lại cảm giác thanh khiết và thiền định. Những âm thanh duy nhất có thể nghe thấy ở đây là tiếng gió nhẹ hoặc tiếng lá cây xào xạc bên ngoài.
Khi tôi kết thúc chuyến tham quan Lotus Temple, Nain – đợi sẵn tôi bên ngoài - cười hỏi tôi: “Có phải bạn cảm thấy như mình vừa trải qua một hành trình tinh thần, giúp gột bỏ những bộn bề của thế giới bên ngoài để bên trong trở nên thiền định và thanh tịnh phải không?” Tôi mỉm cười, gật đầu thư thái.
 |
New Delhi đã bắt đầu bật đèn đường và đường phố bỗng chốc đông đúc không tưởng. Nain giục tôi lên xe nhanh để còn kịp trở về sân bay cho chuyến bay tới. Nain bảo giờ cao điểm ở New Delhi có lẽ là “ác mộng” của nhiều người khi đến đây. Quả thật, khi nhìn bác lái xe điệu nghệ len lỏi qua những con đường mà tiếng còi xe kêu không ngớt, xe cộ len lỏi mọi khoảng trống và người đi bộ băng qua đường một cách táo bạo, tôi thầm cảm ơn đã nghe lời Nain về sớm hơn so với dự tính cá nhân, để có mặt ở sân bay gần như vừa kịp giờ.
Nain – người tourguide vô cùng ân cần của tôi trong khoảng thời gian ít ỏi ở New Delhi – cười nói với tôi khi chia tay rằng: “Hy vọng, bạn thấy New Delhi đẹp, chứ không hề đáng sợ như bạn nghĩ”. Tôi chỉ mỉm cười và vẫy tay tạm biệt. Trước khi máy bay cất cánh, tôi đã gửi cho Nain một tin nhắn Whatasapp thật dài: “Cám ơn Nain, cám ơn bác lái xe Rajkumar tuyệt vời thật nhiều. Các bạn đã giúp chuyến ghé qua New Delhi chóng vánh của tôi thật ý nghĩa và xúc động. Quá ít ỏi thời gian để tôi hiểu New Delhi nhưng các bạn đã khiến tôi hiểu rằng: Chẳng còn sợ hãi, tôi sẽ còn quay lại mảnh đất này nhiều lần hơn nữa”.
